KIMIKA GURE INGURUAN

Kimika eta bizitza 

Konturatzen zara bizitzak eta kimikak guztiz erlazionaturik daudela?

ETXEAN EGITEN AHAL DITUGUN ERREAKZIO KIMIKOAK

Saponifikazioa  ester edo glizerido baten eta base baten (NAOH edo KOH) arteko erreakzio kimikoa da, glizerina eta gantz azidoen gatz alkalinoa sortzen dituena. Gatz alkalino horri, orokorrean, xaboi deitzen zaio.

Ester edo Lipidoa + Basea → Glizerina + Xaboia

KIMIKAREN KURIOSITATEAK

·Zergatik sagarra moztean iluntzen da?
Sagarraren haragia aireko oxigenoarekin kontaktuan jartzean oxidazio prozesua ematen da, eta horregatik kolorea aldatzen da. Oxidazio prozesua honetan datza: airean dagoen oxigenoak frutaren konposatu kimikoekin erreakzionatzen du, batez ere fenolekin.Erreakzioan entzima batek parte hartzen du katalizatzaile bezala, polifenol oxidaxa (PPO), horrela oxigenoa fenolekin konbinatzen da kinonak sortzeko, eta horrela polimerizatzen dira konposatu desberdinak sortzeko kolorea aldatzen dutenak (melanina). Infekzioen kontrako mekanismoa da.

TAULA PERIODIKOA

Elementu kimikoak sailkatzeko edo ordenatzeko XIX.mende arteko irizpidea piso atomikoa ze. Baina sailkapenik emankorrena Dimitri Mendeleiev-ek (Errusia 1834-1907) eginikoa da, zenbaki atomikoaren araberako taula.

7 periodo daude eta 18 zutabe.Periodo bereko elementuek egitura elektronikoan maila kopuru bera dute eta zutabe bereko elementuek ezaugarri fisiko eta kimiko berdintsuak dituzte eta egitura elektronikoaren bukaera bera da.

KIMIKA ORGANIKOA ETA KIMIKA INORGANIKOA

   Kimika organikoa karbonozko hezurduraz osaturiko konposatu kimikoen egitura, propietateak, sintesia eta erreakzioak aztertzen duen kimikaren arloa da. Konposatu organikoen elementu nagusia karbonoa izan arren, hidrogenoa, oxigenoa eta, noizbehinka, halogenoak, fosforoa, silizioa eta sufrea ere eduki dezakete.

 

      Kimika ez-organikoa substantzia kimikoak, hidrokarburoak eta haien deribatuak izan ezik, eta substantzia horien propietateak eta erreakzio kimikoak aztertzen dituen kimikaren alorra. Karbonoa izan arren alor honetan sartzen diren konposatu kimiko batzuk badira, hidrokarburo ez direnak: karbono oxidoa, karburoak, karbono disulfuroa, zianuro metalikoak eta hirugarren mailako beste konposatuak, karbonilo metalikoak, fosgenoa (COCl₂), karbonato metalikoak eta abar. Kimika organikoa, aldiz, karbonoak osatzen dituen konposatuen kimika da; karbonoa hidrogeno, sufre, oxigeno, nitrogeno eta beste elementu gutxi batzuekin batzean eratzen diren deribatuak aztertzen ditu. Nolanahi ere, ez da erabatekoa kimika organikoaren eta kimika ez-organikoaren arteko bereizketa, ez talde batekoak ez bestekoak diren gai ugari baitira, konposatu organometalikoak adibidez.

Zer da kimika?

   Kimika  materiaren konposizio, egitura eta propietateak, eta berauen prozesu kimikoetan zehar izandako eraldaketak aztertzen dituen zientzia da. Gaur eguneko kimika alkimiaren eboluzioaren ondorioa dela baiezta daiteke. Hainbat arlotan banatuta dago:

• Kimika analitikoa: Lagin batean dauden substantzien azterketa kuantitatiboa eta kualitatiboa egiten du.
• Biokimika: Bizidunetan gertatzen diren erreakzio kimikoak ikertzen ditu.
• Kimika ez-organikoa: Karbonoa ez duten molekulez osatutako substantzien ikerketa eta sintesia ikertzen du.
• Kimika organikoa: Karbono katez osatutako molekulak ikertzen ditu.
• Kimika fisikoa: Erreakzio kimikoen oinarri fisikoak ikertzen ditu, bereziki ezaugarri dinamiko eta energetikoak.
• Kimika teorikoa: Erreakzio kimikoen eta atomoaren eredu teorikoak ikertzen ditu.